Hướng dẫn cách bố trí thép móng băng đúng kỹ thuật từ A-Z

Móng băng là loại móng nông, thường dùng cho nhà dân dụng 1–3 tầng. Được thiết kế dạng dải dài chạy liên tục theo tường hoặc trục cột chịu lực, móng băng giúp truyền tải trọng từ công trình xuống nền đất một cách đều đặn và an toàn.

Việc bố trí thép móng băng đúng kỹ thuật đóng vai trò quyết định đến độ bền, khả năng chịu lực và tuổi thọ của toàn bộ công trình.

Yêu cầu kỹ thuật của thép móng băng

Khi bố trí thép móng băng, yêu cầu kỹ thuật quan trọng nhất là phải đảm bảo đúng theo bản vẽ thiết kế, đủ số lượng, kích thước và loại thép phù hợp với yêu cầu của công trình. Bề mặt thép phải sạch, không gỉ, và được uốn, nắn thẳng. Các mối nối thép phải được hàn hoặc buộc chắc chắn. 

Đúng bản thiết kế

• Kích thước, vị trí, loại thép (thép dọc, thép đai) phải tuân thủ bản vẽ. 
• Khoảng cách giữa các thanh thép cũng phải được kiểm soát theo thiết kế. 

Chất lượng thép

• Bề mặt thép phải sạch, không gỉ, không bám bùn đất, dầu mỡ. 
• Thép phải được gia công, uốn, nắn thẳng đúng kỹ thuật để đảm bảo độ dẻo dai tốt. 

Mối nối thép

• Các mối nối thép (hàn hoặc buộc) phải được thực hiện chắc chắn, đảm bảo khả năng chịu lực. 
• Kiểm tra kỹ các mối hàn để phát hiện vết nứt hoặc khuyết tật. 

Bảo vệ thép

• Khi đổ bê tông, cần đảm bảo thép được phủ kín bê tông để tránh rỉ sét. 
• Khoảng cách từ cốt thép đến bề mặt bê tông (lớp bảo vệ) phải đủ theo tiêu chuẩn. 

Thi công đúng kỹ thuật

• Bố trí khung thép đúng vị trí đã được đánh dấu. 
• Sử dụng công cụ hỗ trợ để giữ khung thép ổn định. 
• Đảm bảo không có hiện tượng rỗ hoặc lộ thép trong quá trình đổ bê tông. 

Lưu ý quan trọng:

• Việc bố trí thép móng băng không đảm bảo đúng kỹ thuật sẽ gây ra nhiều vấn đề như: Móng bị nứt, kém bền, không chịu được tải trọng, ảnh hưởng đến chất lượng công trình. 
• Nên sử dụng các loại thép có chất lượng cao và được kiểm tra kỹ để đảm bảo độ bền của móng. 
• Đối với các công trình có tầng hầm, móng băng còn có tác dụng chắn đất, tạo đường hầm nên cần bố trí thép cẩn thận hơn

Tìm hiểu cấu tạo thép móng băng

Trong kỹ thuật bố trí thép móng băng, cấu tạo theo phương được phân chia thành hai loại chính, dựa trên hướng chịu lực chính của móng:

Móng Băng 1 Phương

Móng băng một phương là loại móng có cốt thép chịu lực bố trí theo một phương duy nhất—có thể theo chiều dài hoặc chiều ngang của dải móng. Các thanh thép chủ chạy song song, cách đều nhau, đảm nhiệm vai trò chịu lực chính của kết cấu móng.

• Chỉ bố trí một lớp thép chủ theo một phương (thường là phương chịu moment lớn).
• Khoảng cách giữa các thanh thép phụ thuộc vào tải trọng công trình và chiều rộng của dải móng (thường 150–250 mm).
• Áp dụng phổ biến cho công trình có tải trọng phân bố tuyến tính theo một chiều, ví dụ nhà phố, nhà liền kề.

Móng Băng 2 Phương

Móng băng hai phương có hệ thống cốt thép đan vuông góc nhau, phân bố đều theo cả hai phương dọc và ngang. Khi nhìn từ trên xuống, cấu trúc móng giống như mặt lưới bàn cờ với các ô thép giao nhau.

• Thép chịu lực bố trí cả hai phương để đảm bảo khả năng truyền tải trọng đồng đều về các chân cột.
• Phù hợp cho công trình có mặt bằng lớn, tải trọng phân bố đều hoặc sàn đặt trực tiếp lên móng (sàn trệt).
• Đòi hỏi kỹ thuật gia công và thi công phức tạp hơn móng một phương

Phân loại cấu tạo móng băng theo độ cứng dựa trên vật liệu sử dụng trong thi công, cụ thể gồm 03 loại chính:

Thép Móng Băng Cứng

• Được cấu tạo từ vật liệu có độ bền cao như bê tông cốt thép, thép hình hoặc sắt đặc.
• Thường áp dụng cho công trình dân dụng, công nghiệp, nhà cao tầng.
• Khả năng chịu lực tốt, tuổi thọ cao, phù hợp nền đất yếu hoặc tải trọng lớn.

Thép Móng Băng Mềm

• Sử dụng các loại vật liệu tự nhiên như gỗ lớn (gỗ xà cừ, keo, tràm, bạch đàn) để làm móng.
• Chỉ áp dụng cho công trình tạm hoặc nhà ở vùng nông thôn, nền đất tốt, tải trọng nhỏ.
• Ưu điểm là chi phí thấp, thi công dễ; nhược điểm là nhanh mục, tuổi thọ không cao.

Nguyên Tắc Bố Trí Thép Móng Băng Đúng Kỹ Thuật

Quy Trình Thi Công Thép Móng Băng Chuẩn

Để đảm bảo bố trí thép móng băng đạt đúng yêu cầu kỹ thuật, công tác thi công cần được triển khai theo một quy trình bài bản, nghiêm ngặt. Dưới đây là 07 bước thi công thép móng băng đúng chuẩn hiện hành:

Bước 1: Nghiên Cứu Hồ Sơ Thiết Kế Kỹ Thuật

• Đọc kỹ bản vẽ móng băng: mặt bằng móng, mặt cắt móng, chi tiết cốt thép.
• Xác định rõ loại móng (một phương hay hai phương), số lượng, đường kính, chủng loại và vị trí thanh thép chủ - phụ - đai.
• Làm rõ với thiết kế nếu có nghi vấn sai sót hoặc không thống nhất.

Bước 2: Gia Công Cốt Thép Tại Công Trường

• Cốt thép cần được cắt, uốn theo đúng bản vẽ thiết kế tại xưởng hoặc trên công trình.
• Kiểm tra chất lượng vật liệu: Đúng chủng loại, đường kính, mác thép. Không cong vênh, rỉ sét hoặc nhiễm bẩn.
• Dùng thước thép, kềm bẻ, máy uốn thép để tạo hình cốt thép chính xác.

Bước 3: Lắp Dựng Khung Thép Móng

• Dựng khung thép móng theo trình tự: thép đáy (thép chủ) → thép phân bố → thép đai.
• Cố định vị trí thanh thép bằng dây kẽm buộc chuyên dụng, không được hàn.
• Dùng con kê bê tông hoặc nhựa để đảm bảo lớp bảo vệ ≥ 30mm.
• Với móng hai phương: đảm bảo các mối giao nhau vuông góc, đều nhau, không bị xô lệch.

Bước 4: Bố Trí Thép Chờ Cột

• Thép chờ phải được đặt đúng vị trí chân cột, đủ chiều dài neo và có móc L hoặc J.
• Cần cột chặt vào khung thép móng để không xô lệch khi đổ bê tông.
• Kiểm tra chiều cao thép chờ đảm bảo chôn đủ vào cột theo thiết kế.

Bước 5: Kiểm Tra - Nghiệm Thu Cốt Thép Trước Khi Đổ Bê Tông

• Kỹ sư giám sát, TVGS và đại diện chủ đầu tư cần tiến hành nghiệm thu cốt thép:

  • Số lượng, vị trí, khoảng cách, lớp bảo vệ, loại thép, cách buộc nối.

  • Đảm bảo tất cả cốt thép đã cố định vững chắc, không có hiện tượng bung, xê dịch.

• Biên bản nghiệm thu cốt thép móng là cơ sở pháp lý trước khi đổ bê tông.

Bước 6: Đổ Bê Tông Và Bảo Dưỡng

• Sau khi nghiệm thu xong, tiến hành đổ bê tông móng băng liên tục, không được ngắt quãng.
• Bảo vệ vị trí thép không bị xô lệch trong quá trình đổ.
• Sau đổ, tiến hành bảo dưỡng bê tông bằng tưới nước hoặc phủ bạt giữ ẩm trong ít nhất 7 ngày.

Bước 7: Ghi Chép Nhật Ký Và Hồ Sơ Hoàn Công

• Ghi rõ quá trình gia công, lắp đặt, nghiệm thu và đổ bê tông móng vào nhật ký thi công.
• Lưu trữ các hồ sơ vật liệu, chứng chỉ thép, biên bản nghiệm thu theo đúng quy định

Việc bố trí thép móng băng đúng kỹ thuật không chỉ giúp tối ưu chi phí mà còn đảm bảo an toàn, chất lượng và tuổi thọ công trình. Chủ đầu tư và đơn vị thi công nên phối hợp chặt chẽ với kỹ sư thiết kế, giám sát để công tác thi công móng được thực hiện chính xác, đạt chuẩn.