Xây nhà không cần đào móng liệu có được không?

Xây nhà không cần đào móng có an toàn và được cho phép không, đây là thắc mắc chung đối với những gia chủ muốn xây một ngôi nhà tuổi thọ ngắn 1 năm, 2 năm, hoặc nhà giá rẻ như nhà cấp 4, muốn cải tạo lên cao hoặc xây nhà tải trọng nhẹ như nhà lắp ghép, nhà khung thép tiền chế.

Để đưa ra quyết định liệu xây nhà không đào móng có khả thi không, chúng ta cần hiểu rõ về kỹ thuật thi công trong xây dựng nhà cửa và quy định pháp luật hiện hành đối với từng địa phương.

Xây nhà không cần đào móng liệu có được không?

Không nên xây nhà không cần đào móng, kể cả nhà cấp 4, nhà mái tôn, nhà tải trọng nhẹ hay nhà xây trên đất nguyên thổ không sình lầy. Chưa kể tới việc sự an toàn không đảm bảo, việc xây nhà mà không nộp bản vẽ móng sẽ gặp nhiều rắc rối theo quy định xin giấy phép xây dựng ở Việt Nam.  

Đối với nhà mới

Trên thực tế, đã từng có những trường hợp xây nhà không cần đào móng như sau:

• Nhà có tải trọng nhỏ, như nhà cấp 4, mái tôn,...

• Nền đất cứng, chắc chắn, không bị lún, nứt.

• Chủ đầu tư có điều kiện kinh tế hạn hẹp.

Xem thêm: Chia sẻ cách làm móng nhà tiết kiệm nhất đảm bảo kỹ thuật

Thường những ngôi nhà này chỉ được xây một hai hàng gạch chịu lực dưới móng rồi giằng vào, dẫn đến công trình không thể tồn tại lâu dài. Đó là chưa kể những rủi ro:

• Về mặt kỹ thuật: Khi không có móng, tải trọng của công trình sẽ được truyền trực tiếp xuống nền đất. Nếu nền đất không đảm bảo, công trình có thể bị lún, nứt, thậm chí sập.

• Về mặt pháp luật: Công trình nhà không đào móng có thể không được cấp phép xây dựng, bị xử phạt hành chính, thậm chí bị buộc tháo dỡ.

Nói chung, tất cả các loại nhà đều cần đào móng, kể cả nhà cấp 4. Móng nhà có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho công trình. Móng nhà giúp truyền tải trọng của công trình xuống nền đất bên dưới, khiến cho công trình không bị lún, nứt, thậm chí sập.

Tuy nhiên, tùy thuộc vào tải trọng của công trình, địa chất nền đất và điều kiện kinh tế, chủ đầu tư có thể lựa chọn loại móng phù hợp.

• Với những công trình có tải trọng lớn, như nhà cao tầng, nhà có kết cấu phức tạp,... thì cần phải sử dụng loại móng chắc chắn, như móng cọc, móng bè,...

• Nhà ở dân dụng có tải trọng nhỏ, như nhà cấp 4, nhà mái tôn,... thì có thể sử dụng loại móng đơn giản hơn, như móng đơn, móng băng. 

• Trong trường hợp nền đất không đảm bảo, như nền đất yếu, nền đất lún,... thì cần phải gia cố nền đất trước khi xây móng.

Xem thêm: Cách làm móng nhà 2 tầng: Chi tiết kết cấu, độ sâu, kích thước

Dưới đây là một số loại móng phổ biến trong xây dựng nhà ở:

• Móng đơn: Là loại móng nằm dưới chân cột hoặc tường, có hình dạng hình trụ hoặc hình vuông. Móng đơn thường được sử dụng cho các công trình có tải trọng nhỏ, như nhà cấp 4, nhà mái tôn.

• Móng băng: Được đào dưới tường, có hình dạng dải dài. Bạn có thể thấy móng băng trong các toà nhà có tải trọng lớn, như nhà cao tầng, nhà có kết cấu phức tạp.

• Móng cọc: Thi công móng cọc đóng xuống nền đất sâu, có thể xuyên qua lớp đất yếu để đến lớp đất tốt bên dưới. Đây là loại móng dành cho các công trình có tải trọng lớn, như nhà cao tầng, nhà có kết cấu phức tạp, hoặc xây dựng trên nền đất yếu.

• Móng bè: Là móng nằm dưới toàn bộ công trình, có hình dạng phẳng. Móng bè có thể được dùng cho các ngôi nhà có tải trọng lớn, hoặc xây trên nền đất yếu.

Trước khi xây nhà, chủ đầu tư cần tham khảo ý kiến của kỹ sư xây dựng để lựa chọn loại móng phù hợp.

Đối với nhà cải tạo muốn xây thêm tầng

Nếu bạn muốn nâng cấp nhà cũ lên thành nhiều tầng hơn, thì việc làm móng là bắt buộc. Thậm chí, ở một số địa phương, cơ quan chức năng có thẩm quyền có thể thực hiện khảo sát kiểm tra độ vững chắc của nền móng rồi mới cho phép xây thêm tầng nhà.

Gia chủ cần khảo sát kỹ địa chất nền đất để lựa chọn loại móng phù hợp. Nếu móng cũ không đủ khả năng chịu tải trọng của công trình nhà cao tầng, thì bạn cần gia cố móng.

Khi tìm kiếm từ khoá xây nhà không cần đào móng trên mạng, hoặc tham khảo các kỹ thuật xây dựng của đất nước láng giềng, bạn có thể bắt gặp một số biện pháp thay thế cho việc đào móng nhà thường được khuyên dùng như sau:

• Xẻ tường cấy thêm cột, đục nền, đổ giằng trong tường lắp consol vào vị trí cấy cột: Tính khả thi khá thấp bởi việc xẻ tường, đục nền, đổ giằng,... có thể làm ảnh hưởng đến kết cấu của nhà cũ, khiến nhà bị yếu đi. Ngoài ra, cấy thêm cột sẽ làm giảm diện tích sử dụng của nhà, đặc biệt là ở các khu vực như phòng khách, phòng ngủ,...

• Gia cố nền đất: Trong trường hợp đất yếu, việc gia cố nền đất có thể bao gồm việc sử dụng các kỹ thuật như dùng kim bơm xi măng hoặc chất chống thấm xuống lòng đất. Tuy nhiên, kỹ thuật này có chi phí tốn kém, khó áp dụng tại Việt Nam.

Tóm lại, trước khi cải tạo, kiểm tra cấu trúc cũ để đảm bảo tính an toàn và khả năng chịu tải trọng khi nâng tầng. Nếu có thể, gia cố móng cũ để đảm bảo tính ổn định. Nếu điều kiện tài chính hạn chế, có thể lựa chọn loại móng đơn giản, nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng. Tuyệt đối không nên xây nhà không có móng, dù trong trường hợp nào.

Với nhà lắp ghép hoặc nhà khung thép tiền chế

Nhà khung thép tiền chế và nhà lắp ghép là hai loại nhà xây dựng theo phương pháp lắp ghép các cấu kiện sẵn có. Đây là những loại nhà có trọng lượng nhẹ, nên thường được xây dựng trên nền đất yếu. 

Khi xây nhà tiền chế sẽ vẫn cần phải làm móng như xây nhà bê tông cốt thép truyền thống. Tuy nhiên, yêu cầu nền móng của nhà tiền chế sẽ không cao bằng so với nhà bê tông cốt thép. Nếu làm những công trình nhà tiền chế quy mô lớn, nhiều tầng thì phần móng cần phải được làm kỹ lưỡng để đảm bảo khả năng chịu tải trọng, giữ cho công trình có độ bền tốt nhất.

Xây nhà không đào móng có xin được giấy phép xây dựng không?

Theo quy định của pháp luật hiện hành, tất cả các công trình xây dựng, kể cả nhà ở, đều phải được cấp phép xây dựng. Trong hồ sơ xin cấp phép xây dựng, chủ đầu tư cần cung cấp bản vẽ thiết kế móng của công trình.

Tuy nhiên, có một số trường hợp nhà ở được miễn giấy phép xây dựng, bao gồm:

• Nhà ở riêng lẻ ở nông thôn được xây dựng trên đất ở thuộc khu vực nông thôn, phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt và không thuộc khu vực bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, di tích cách mạng, khu vực bảo vệ không gian di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng;

• Nhà ở riêng lẻ ở đô thị có tổng diện tích sàn xây dựng nhỏ hơn 70m2 và không có tầng lửng, tầng áp mái;

• Nhà ở riêng lẻ ở nông thôn có quy mô dưới 70m2 sàn xây dựng;

• Nhà ở riêng lẻ xây dựng theo dự án được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.

Xây nhà không cần móng có xin được giấy phép xây dựng hay không phụ thuộc vào quy mô và địa điểm xây dựng của công trình. Nếu công trình thuộc diện miễn giấy phép xây dựng, chủ đầu tư vẫn cần tham khảo ý kiến của kỹ sư xây dựng để lựa chọn loại móng phù hợp.

Dưới đây là một số trường hợp cụ thể có thể xây nhà không đào móng: nhà sàn, nhà mái tranh, nhà trên mặt nước, nhà trên đồi và nhà trên đá. Các loại nhà này thường không yêu cầu đào móng vì chúng tận dụng hoặc thích ứng với điều kiện tự nhiên cụ thể. 

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, việc xây nhà không cần đào móng chỉ áp dụng cho các công trình có tải trọng nhỏ và nền đất tốt. Nếu công trình có tải trọng lớn hoặc nền đất yếu, cần phải xây móng để đảm bảo an toàn cho công trình.

Xem thêm: Các loại móng nhà được sử dụng phổ biến hiện nay