Quy hoạch tiểu cảnh sân vườn

Tiểu cảnh sân vườn là một phần không thể thiếu trong thiết kế cảnh quan cho khuôn viên ngôi nhà. Tiểu cảnh sân vườn giúp tô điểm cho không gian sống thêm sinh động, tươi mới và mang đậm dấu ấn cá nhân của gia chủ.

Tổng quan về tiểu cảnh sân vườn

Tiểu cảnh sân vườn là một công trình kiến trúc nhỏ được bố trí trong sân vườn, bao gồm các yếu tố tự nhiên như cây xanh, đá, nước,... và các yếu tố nhân tạo như tượng, đèn,... Tiểu cảnh sân vườn có thể được thiết kế theo nhiều phong cách khác nhau, từ hiện đại, sang trọng đến cổ điển, thơ mộng.

Xem thêm: Cách bố trí sân vườn trước nhà đẹp hút sinh khí tài lộc

Vai trò của sân vườn tiểu cảnh

Tùy theo sở thích và nhu cầu của gia chủ, tiểu cảnh sân vườn có thể mang nhiều ý nghĩa khác nhau, như:

Tạo điểm nhấn cho không gian sống 

Tiểu cảnh sân vườn đẹp có thể là điểm nhấn giúp tô điểm cho không gian sống của bạn trở nên sinh động và hấp dẫn hơn. Một tiểu cảnh sân vườn đẹp sẽ giúp mang đến cảm giác thư thái, dễ chịu cho mọi người khi bước vào ngôi nhà của bạn.

Tăng thêm giá trị cho ngôi nhà 

Sân vườn tiểu cảnh có thể giúp tăng thêm giá trị cho ngôi nhà của bạn, tăng tỉ lệ chuyển đổi khi mua bán, cho thuê. Một ngôi nhà có tiểu cảnh sân vườn đẹp sẽ có giá trị cao hơn trên thị trường bất động sản 5-10% so với công trình không có sân vườn.

Cung cấp không khí trong lành

Cảnh quan sân vườn giúp thanh lọc không khí, giảm bớt căng thẳng và mệt mỏi, mang lại lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần của con người.

Không gian thư giãn tại nhà

Làm tiểu cảnh sân vườn để có một chốn bình yên, nơi gia đình và bạn bè tụ họp, vui chơi, giải trí, thư giãn sau những giờ làm việc mệt mỏi.

Các yếu tố cần quan tâm khi thiết kế tiểu cảnh sân vườn

• Phong cách kiến trúc: Phong cách của tiểu cảnh sân vườn cần phù hợp với tổng thể kiến trúc của ngôi nhà và sở thích của gia chủ.

• Kích thước sân vườn: Cần tính toán kích thước khu đất dành cho sân vườn tiểu cảnh để thiết kế hợp lý, không quá chật chội hay trống trải.

• Hướng nắng, gió: Hướng nắng, gió cũng cần được cân nhắc khi thiết kế tiểu cảnh sân vườn để đảm bảo cây xanh phát triển tốt.

• Bố trí không gian: Xác định vị trí muốn trồng và cải tạo sân vườn để tạo ra một không gian cây cảnh thoải mái và hài hòa. Từ phong cách không gian được định hình sẵn, gia chủ có thể sắp xếp các tiểu cảnh như ghế bàn, bình hoa và đèn chiếu sáng sao cho phù hợp với concept sân vườn mà bạn yêu thích.

• Cây cối và hoa cỏ: Dựa theo các thông tin về vị trí, khí hậu và kích cỡ của khu vườn để lựa chọn cách sắp xếp cây cảnh và các loại cây muốn trồng. Bạn có thể tham khảo một số nguyên tắc trang trí cây trồng như đặt hoa theo màu sắc nhạt dần, xen lẫn,... và kích cỡ tăng dần, nhỏ dần hoặc so le để tạo ra sự sống động cho khu vườn.

• Đường đi và lối đi quanh vườn: Thiết kế lối đi trong sân vườn có phong thuỷ tốt và tạo điều kiện cho việc chăm sóc sân vườn dễ dàng hơn.

• Ánh sáng: Ánh sáng có thể được sử dụng để làm nổi bật các chi tiết trong sân vườn, chẳng hạn như cây cảnh, tiểu cảnh, đài phun nước,... hoặc để tạo ra những hiệu ứng ánh sáng đặc biệt. Ngoài ra, nên thiết kế sáng giúp gia chủ dễ dàng quan sát xung quanh, đặc biệt là vào ban đêm.

• Sở thích của gia chủ: Sở thích của gia chủ cũng cần được xem xét khi thiết kế tiểu cảnh sân vườn để đảm bảo tiểu cảnh đáp ứng được nhu cầu và mong muốn của gia chủ.

• Tiểu cảnh: Lựa chọn tiểu cảnh phù hợp với diện tích và phong cách sân vườn. Có nhiều loại tiểu cảnh trang trí giúp sân vườn trở nên sinh động và hấp dẫn hơn như hồ cá, hòn non bộ, đài phun nước,...

Muốn thiết kế một sân vườn cảnh quan đẹp trong nhà và thu hút tài lộc, bạn nên bắt đầu từ những yếu tố trên, và phối hợp chúng với nhau một cách hài hoà để tạo ra một khu vườn như ý muốn.

Nguyên tắc thiết kế tiểu cảnh sân vườn

Theo phong thuỷ

Hướng vườn

Sân vườn ở Minh đường có yêu cầu kỹ về phương hướng. Theo phong thủy, sân vườn hướng Nam sẽ mang lại nhiều năng lượng và may mắn cho gia chủ. Trồng vườn hướng Đông là hướng mặt trời mọc, giúp khu vườn đón ánh nắng ban mai, thu hút được nhiều vượng khí và nguồn năng lượng khởi đầu tích cực.

Ngược lại, người ta kỵ xoay vườn về hướng Tây. Tuy nhiên, nhà hướng Tây vẫn có thể trồng vườn ở sân trước. Hãy lựa chọn các giải pháp trồng vườn tĩnh hoặc ưu tiên các loại cây có gai, sinh trưởng chậm. Trồng vườn hướng Tây Bắc không hẳn là quá ý nghĩa về mặt phong thuỷ, bởi đây cũng là hướng nắng ban chiều khá gắt. Bạn làm vườn hướng này nên tham khảo trồng các loại cây có khả năng chịu nắng tốt và có tán rộng.

Một vài hướng khác cũng khá kiêng kỵ để làm vườn tiểu cảnh là hướng Bắc/ Đông Bắc. Nếu nhà bạn bất đắc dĩ phải trồng vườn hướng này, có thể cải thiện phong thuỷ bằng cách bài trí nhiều thuỷ cảnh như hòn non bộ, hồ cá Koi, đài phun nước,... kết hợp các loại cây lá phong, lá dài hoặc lá màu sáng.

Hướng cổng chính dẫn vào vườn

Phong thuỷ làm nhà cho rằng hướng cổng chính có ảnh hưởng lớn đến thiết kế và nguồn năng lượng của sân vườn. Cổng chính không được có kích thước quá rộng, sẽ làm sức khoẻ gia chủ suy yếu. Làm cổng chính hướng Nam và hướng Đông là đẹp nhất về mặt phong thuỷ, giúp mang lại vượng khí dồi dào. 

Cũng theo quan niệm dân gian, bạn cần hạn chế thiết kế cổng nhà hướng Tây. Nếu trồng vườn theo cổng phía Tây thì nên trồng các cây rậm rạp để cản bớt nắng ban trưa gay gắt và luồng khí không tốt. Vườn có cổng chính hướng Bắc cần xây lối đi thẳng, tiết chế đường cong để đẩy nhanh luồng khí lành vào nhà.

Kiểu dáng lối đi vào vườn theo phong thuỷ

Lối đi nối từ cổng qua sân vườn vào tới nhà được coi là đường sinh khí trong phong thuỷ. Nhiều người lo ngại xây lối đi thẳng tắp sẽ khiến khí vào nhà quá nhanh và mạnh, gây mất cân đối sau khi luồng khí di chuyển được tới các nơi khác trong nhà. Bởi vậy, người ta chuộng lối đi quanh vườn có độ uốn khúc, cong cong. Vừa tạo điểm nhấn mềm mại cho khu vườn tiểu cảnh, đồng thời tăng thêm chiều sâu cho sân vườn. Trường hợp phải làm lối đi qua vườn thẳng như nhà hướng Bắc ở trên, có thể thay vì dải nhựa phẳng phiu thì thiết kế lối đi theo kiểu các ô rải sỏi to nhỏ phối hợp.

Đặt vật phẩm phong thuỷ trong vườn

Gia chủ có thể lựa chọn trang trí mẫu sân vườn tiểu cảnh trong nhà bằng các vật phẩm may mắn, thu hút nhiều vượng khí, chẳng hạn như những bình gốm lớn. Các vật phẩm này có rất nhiều kích thước và hoa văn độc đáo, nếu được sắp xếp theo quy tắc thẩm mỹ như đối xứng hay so le, tăng dần,... sẽ đạt được hiệu ứng không gian đẹp mắt và ấn tượng.

Chọn gạch lót đẹp cho sân vườn

• Chọn gạch chống trượt: Sân vườn ở ngoài trời, không tránh được sự trơn ướt từ thuỷ cảnh và thời tiết. Gạch ốp nền thường có bề mặt nhám, không quá bóng, có tính ma sát cao. Một số loại gạch đẹp có bề mặt sần, hoa văn nổi hoặc kẽ rãnh.

• Gạch lát sân vườn chống thấm tốt: Gạch luôn khô ráo sẽ ngăn chặn sự phát triển của rêu mốc. Đồng thời giúp làm giảm tình trạng trơn trượt nguy hiểm cho người qua lại trong vườn.

• Loại gạch vật liệu thân thiện môi trường: Thành phần "xanh" trong gạch ngăn ngừa tia UV tốt, có độ bền cao, khả năng phân huỷ bị hạn chế, không ảnh hưởng đến môi trường cũng như sức khỏe gia đình. Một số loại gạch lát vườn "xanh" phổ biến và đẹp trên thị trường bao gồm gạch đất nung, gạch men không nung, hay gạch bê tông tự chèn.

• Chọn gạch có hoa văn: Hoạ tiết trên gạch ốp lát sân vườn phải đồng nhất với hoạ tiết ở những không gian khác trong nhà. 

• Tìm đại lý bán gạch chất lượng tốt: Hiện nay trên thị trường có nhiều loại gạch ốp sân vườn với nhiều mẫu mã và nhiều mức giá. Nên tìm hiểu hay tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm và chuyên môn để chọn được đại lý bán gạch có chất lượng tốt xứng tầm với căn nhà.

Quy luật bố trí sân vườn cảnh quan đẹp

• Bố trí cân bằng đối xứng: Cách này được sử dụng phổ biến trong các khu biệt thự nghỉ dưỡng nhà vườn rộng. Các loại cây cảnh, tượng đá, hồ nước hay thảm cỏ sẽ được bố trí cân đối hài hòa với lối đi và được xem như là trục đối xứng.

• Bố trí cân bằng đối tâm: Lấy yếu tố nào đó làm tầm như hồ nước, các yếu tố còn lại sẽ bố trí xung quanh sao cho hài hòa thuận mắt. Cách làm này thường được áp dụng cho sân vườn biệt thự phong cách Châu âu hiện đại.

• Bố trí cân bằng bất đối xứng: Kiểu bố trí này không xác định trục đối xứng để thiết kế cảnh vật hai bên giống nhau mà tạo ra khoảng trống thích hợp để bố trí tiểu cảnh, trồng xây hay xây chòi thư giãn.

• Bố trí mang tính nhấn mạnh trọng điểm: Nhiều khu vực với các mảng chính phụ rõ ràng, tùy theo sự sáng tạo và sở thích từ gia chủ mà thiết kế sẽ làm nổi bật cho khu vực nào.

Quy cách thi công sân vườn tiểu cảnh

Bước 1: Khảo sát và lập kế hoạch

• Khảo sát thực địa để xác định kích thước, vị trí, địa hình,... của sân vườn.

• Lập kế hoạch thi công chi tiết, bao gồm các hạng mục công việc, tiến độ, chi phí,...

• Tìm hiểu các quy định của địa phương về xây dựng, quy hoạch,...

Bước 2: Thi công phần khung kỹ thuật

• Phác thảo bố cục không gian và đánh dấu các vị trí của khu vườn cần thi công.

• Định hình cảnh quan bằng các thiết bị kỹ thuật như máy laser, máy định vị GPS,...

• Thi công hệ thống thoát nước và các tiện ích ngầm, bao gồm đường ống dẫn nước, đường điện ngầm,...

Bước 3: Thi công phần thô và tiểu cảnh trang trí

• Tiến hành xây dựng và cải tạo các cấu trúc thô của sân vườn trước nhà như đất, đá, bê tông,...

• Trang trí tiểu cảnh sân vườn sơ bộ phần cột, tường, lối đi, thác nước,...

Bước 4: Thi công hệ thống cấp thoát nước và trồng cây

• Cài đặt hệ thống cung cấp nước cho ao hồ, đài phun tại những vị trí đã định trước trong bản vẽ sơ bộ.

• Tạo hệ thống tưới tiêu cho cây trong vườn trước nhà (thủ công hay tự động).

• Bố trí, sắp xếp vị trí trồng cây cho cân đối, hài hòa với tổng thể sân vườn.

• Chọn lựa các loại cây cảnh phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, phong cách thiết kế,...

• Trồng cây theo đúng kỹ thuật, đảm bảo cây phát triển tốt.

Bước 5: Thi công hệ thống chiếu sáng và nghiệm thu

• Bổ sung hệ thống chiếu sáng cho sân vườn bằng các thiết bị chiếu sáng như đèn led, đèn năng lượng mặt trời,...

• Kiểm tra, rà soát và bổ sung các chi tiết còn thiếu hoặc chưa phù hợp lần cuối.

• Nghiệm thu công trình thiết kế và thi công sân vườn trước nhà trước khi bàn giao cho chủ nhà.

Các loại cây xanh thường dùng để trang trí sân vườn tiểu cảnh

Trồng cây tiểu cảnh sân vườn

Cây xanh là yếu tố quan trọng nhất trong tiểu cảnh sân vườn, giúp tạo nên vẻ đẹp và sức sống cho không gian. Các loại cây xanh thường dùng trong tiểu cảnh sân vườn bao gồm:

• Cây lá nhỏ: Các loại cây lá nhỏ như dương xỉ, cỏ lan chi, trầu bà,... thường được dùng để tạo điểm nhấn và tăng độ mềm mại cho tiểu cảnh.

• Cây bụi: Các loại cây bụi như hoa hồng, hoa cúc, hoa thược dược,... thường được dùng để tạo thành hàng rào, viền trang trí,...

• Cây hoa: Các loại cây hoa như hoa mai, hoa đào, hoa lan,... thường được dùng để tạo điểm nhấn và mang lại vẻ đẹp rực rỡ cho tiểu cảnh.

• Cây bóng mát: Các loại cây bóng mát như cây phượng, cây bàng, cây xoài,... thường được dùng để tạo bóng mát và không gian thư giãn cho gia chủ.

Nguyên tắc bố trí cây cảnh sân vườn hợp phong thuỷ

Bố trí cây cảnh theo hướng ánh sáng

Trong sân vườn nên bố trí cây cảnh ở khu vực có nhiều ánh sáng tự nhiên, tuyệt đối không được che khuất nhà. Cây quá to chắn gió, chắn sáng, khiến căn nhà âm u và ảnh hưởng tới sức khoẻ tinh thần của gia chủ.

Bố trí cây cảnh theo hướng vườn 

• Vườn hướng Tây hoặc Tây Bắc: Nên chọn những loại cây chịu nắng tốt, tán rộng cây to che chắn được cho ngôi nhà, mang khí dương để xua đuổi điều xui xẻo. Ví dụ như: Thiết Mộc Lan,Thiên Thanh, Đinh Lăng.

• Vườn hướng gió Tây Nam, Đông Bắc: Nên trồng cây lá dày thân lớn để ngăn gió lạnh, gió độc xâm nhập vào nhà. Điển hình là các cây Bàng Singapore, cây Đại Phú Gia.

• Vườn có hướng Nam và Đông Nam: Có gió lành thổi tới (khí tốt) nên trồng cây thấp, nhỏ để đón gió. Có thể trồng một vài cây tùng nhỏ ở hướng Nam, vì đây cũng là hướng tốt và cây trồng vị trí đấy hợp phong thủy.

• Vườn hướng Đông: Có nắng sớm ấm áp, mang sinh khí cho ngôi nhà, nên trồng những cây nhỏ nhắn, màu sắc tươi tắn để đón nắng và phản chiếu cho không gian thêm sinh động. Đây cũng là vị trí cần đặt nhiều cây có ý nghĩa phong thủy tích cực để mang năng lượng cho các thành viên trong gia đình.

Mật độ trồng cây trong vườn hợp lý

Việc bố trí cây cảnh quá rậm rạp cũng sẽ tạo điều kiện cho các loài bò sát nguy hiểm như rắn, rết sinh sống, phát triển. Chúng sẽ ảnh hưởng đến sự an toàn của gia chủ sinh sống trong nhà. Vì thế chủ nhà cần bố trí không gian cây cảnh thoáng đãng, mật độ vừa phải làm sao tôn lên được vẻ đẹp căn nhà, vừa không ảnh hướng đến người sinh sống.

Bố trí cây ở vị trí cố định

Gia chủ không nên đảo lộn vị trí của một số loại cây vì sẽ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ cũng như phong thủy của căn nhà. Điển hình là cây đào trồng trước nhà. Cây liễu trồng bên cạnh ao hay bụi chuối phải trồng sau nhà, hàng cau ở trước cổng.

Bố trí cây cảnh theo nguyên tắc ngũ hành

Thiết kế tiểu cảnh - mộc - sơn - thủy để đem lại sinh khí cho khu vườn và cân bằng năng lượng âm dương tạo ra năng lượng tích cực cho các thành viên trong gia đình.

• Quy tắc thiết kế tiểu cảnh là “tọa sơn hướng thủy” tức nhìn sông hướng núi. Các bạn nên thiết kế tiểu cảnh có cây cối, vài hòn đá cuội hoặc những tảng đá, kết hợp với hồ cá cảnh hoặc là vòi nước, thác nước nhân tạo. 

• Tiểu cảnh sân vườn nên được bố trí bên hông phía trước căn nhà hoặc đặt ngay chính giữa khu vườn, nhưng cần tránh chắn lối đi. Nhiều gia đình bố trí tiểu cảnh đằng sau ngôi nhà để nghỉ ngơi và thư giãn tại đó. Gia chủ còn có thể đặt bên cạnh tiểu cảnh chiếc xích đu hoặc bàn đá, bàn gỗ ngồi thưởng trà đọc sách.

Bố trí sân vườn theo nguyên tắc tứ linh

Dựa trên sơ đồ bát quái, lấy ngôi nhà làm trọng tâm rồi xác định các hướng còn lại theo hướng nhà rồi sắp đặt theo bố cục Tiền án (Chu tước) – Hậu chẫm (Hắc quy), Tả Thanh long – Hữu Bạch hổ.

• Tiền án (Chu tước): Tượng trưng cho Phượng hoàng lửa ở mặt trước. Vị trí này cảnh quan phải rộng rãi, quang đãng, có thể thiết kế tiểu cảnh mộc - sơn - thủy để tạo sinh khí cho ngôi nhà.

• Tả (Thanh Long): Tượng trưng cho rồng xanh ở bên trái. Ở vị trí này có thể bố trí đồi thấp hoặc một số loại cây cao mục đích để Thanh Long trấn Bạch Hổ.

• Hữu (Bạch Hổ): Tượng trưng cho hổ phục ở bên phải. Đối với vị trí này nên bố trí bằng phẳng để tạo thế hổ phục, ẩn chứa sức mạnh tiềm tàng.

• Hậu (Hắc Quy): Tượng trưng cho rùa đen ở phía sau. Vị trí này nên bố trí các cấu trúc kiên cố như đá tảng, cụm cây cao to.

Một số mẫu tiểu cảnh sân vườn đẹp

Tiểu cảnh thác nước trên tường

Tiểu cảnh thác nước trên tường mang lại cảm giác thư thái, bình yên cho không gian sống. Tiểu cảnh thác nước sân vườn thường được thiết kế với các yếu tố như: thác nước, cây xanh, đá, sỏi,... Được đặt ở vị trí thuận tiện cho việc chăm sóc và sử dụng.

Tiểu cảnh hồ cá sân vườn

Tiểu cảnh hồ cá giúp mang lại vẻ đẹp sinh động, tươi mát cho không gian sống. Tiểu cảnh này thường được thiết kế với một hồ cá nhỏ, trồng thêm các loại cây thủy sinh và đặt thêm một số vật trang trí như hòn non bộ, thác nước,...

Tiểu cảnh non bộ

Tiểu cảnh non bộ là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai yêu thích vẻ đẹp truyền thống và muốn tạo ra một không gian sống thư thái, dễ chịu. Đây là tiểu cảnh cho các mẫu vườn rộng, tạo nên một không gian xanh mát, bình yên. 

Tiểu cảnh cây bonsai

Tiểu cảnh cây bonsai yêu cầu kỹ thuật cao trong chăm sóc và bảo dưỡng, thường sử dụng các loại cây bonsai có dáng thế đẹp, được uốn nắn tỉ mỉ. Tiểu cảnh sân vườn nhỏ đẹp như cây bonsai phù hợp với những không gian sân vườn có diện tích hạn chế.

Tiểu cảnh sân vườn mini

Mẫu tiểu cảnh mini đẹp là loại tiểu cảnh có kích thước nhỏ gọn, phù hợp với những không gian sân vườn nhỏ hẹp. Cách làm tiểu cảnh sân vườn mini là khi trang trí cần chú ý chọn chậu cây có kích thước phù hợp với tổng thể tiểu cảnh. Có thể sử dụng các vật liệu trang trí như đá, sỏi, thác nước, đèn led,... để tạo điểm nhấn cho tiểu cảnh mini sân vườn.

Tiểu cảnh sân vườn trước nhà

Tiểu cảnh trước nhà có khả năng tạo điểm nhấn cho mặt tiền ngôi nhà. Tiểu cảnh này thường được thiết kế với các tiểu cảnh mini đẹp như cây trồng, đá, sỏi,..., phù hợp với tổng thể kiến trúc của ngôi nhà.

Tiểu cảnh sân vườn hiện đại

Mô hình tiểu cảnh sân vườn hiện đại mang lại vẻ đẹp trẻ trung, năng động cho không gian sống. Tiểu cảnh sân vườn hiện đại thường được sử dụng các vật liệu mới, hiện đại như kim loại, kính, bê tông,... tạo nên một không gian ấn tượng, độc đáo.

Tiểu cảnh sân vườn Nhật Bản

Tiểu cảnh vườn Nhật đậm nét văn hóa Nhật Bản, toát lên cảm giác thư thái, bình yên cho không gian sống. Các yếu tố như cây xanh, đá, nước,... rất phổ biến với kiến trúc cảnh quan Nhật Bản, tạo nên một khung cảnh thiên nhiên thu nhỏ, mang đậm nét thơ mộng, trữ tình.

Trên đây là một số mô tả về các loại tiểu cảnh sân vườn phổ biến. Để lựa chọn được loại tiểu cảnh phù hợp, cần cân nhắc đến các yếu tố như diện tích sân vườn, phong cách thiết kế, sở thích và nhu cầu của gia chủ.

Xem thêm: Hướng dẫn cách bố trí cây cảnh trong sân vườn biệt thự đẹp nhất