Bản vẽ xây dựng gồm những gì? Có những loại bản vẽ thiết kế nào?

Bản vẽ xây dựng gồm những gì: Các bản vẽ liên quan đến thiết kế kiến trúc, thi công, và sử dụng các công trình xây dựng. Có nhiều loại bản vẽ thiết kế xây dựng như bản vẽ thiết kế kiến trúc, kết cấu, điện nước,...

Bản vẽ xây dựng là gì?

• Bản vẽ xây dựng (hay còn được gọi là bản vẽ thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thiết kế kỹ thuật thi công) là thuật ngữ chuyên ngành xây dựng để nói về các loại bản vẽ phác họa nên một công trình xây dựng.

• Bản vẽ xây dựng cung cấp thông số, hình ảnh để bắt tay vào thực hiện thi công chính xác đến từng milimet. Thông thường các bản vẽ bây giờ được thực hiện bằng phần mềm thiết kế chuyên dụng hỗ trợ máy tính (CAD), thay vì vẽ tay.

Tham khảo thêm: Một số bản vẽ hồ sơ thiết kế kỹ thuật thi công công trình kiến trúc biệt thự 2 tầng

Bản vẽ xây dựng gồm những gì?

Bản vẽ xây dựng gồm các bản vẽ liên quan đến thiết kế kiến trúc, thi công, và sử dụng các công trình xây dựng. Có thể chia thành 2 loại bản vẽ xây dựng chính là bản vẽ xin phép xây dựng và bản vẽ thiết kế xây dựng.

Bản vẽ xin phép xây dựng gồm những gì?

Bản vẽ xin phép xây dựng sẽ bao gồm bản vẽ mặt bằng, mặt cắt, mặt đứng, bản đồ vị trí công trình và khung tên. 

Bản vẽ mặt bằng sàn

• Hình thức chiếu chính tả hiển thị bố trí các phòng trong nhà nhìn từ trên cao. Thường được liên kết với các bản vẽ kỹ thuật, lịch trình và thông số khác.

Bản vẽ mặt đứng

• Bản vẽ dùng mặt phẳng cắt song song với mặt phẳng hình chiếu đứng, thể hiện hình dáng bên ngoài của ngôi nhà từ trước - sau, trái - phải. Bản vẽ giúp gia chủ hình dung vẻ đẹp hình dáng, tỷ lệ cân đối giữa từng không gian trong nhà. Khi đọc bản vẽ cần lưu ý mặt đứng hướng ra phía nhiều người qua lại.

Bản vẽ mặt cắt

• Bản vẽ tổng hợp các hình cắt thu được từ một hay nhiều mặt cắt thẳng đứng tưởng tượng, song song với mặt phẳng hình chiếu cắt ngang qua không gian trống cơ bản của ngôi nhà. Mặt cắt dọc bố trí theo chiều dài, mặt cắt ngang bố trí theo chiều ngang. 

• Nhìn vào mặt cắt, chủ nhà thu được các thông số về chiều cao tầng, các lỗ cửa sổ và cửa ra vào, kích thước tường, cầu thang,... cũng như hình dáng và vị trí chi tiết trang trí ngang phòng.

Bản vẽ độ cao

• Dự báo chính tả/nội thất mặt ngoài công trình. Là phối cảnh được làm phẳng cho thấy tất cả các phần công trình nhìn từ một hướng cụ thể.

Bản vẽ vị trí / Bản vẽ bố trí chung

• Trình bày bố cục tổng thể của một công trình, đưa ra các kế hoạch phần và độ cao được trải rộng trên một số bản vẽ khác nhau.

Khung tên trong bản vẽ xây dựng

• Khung bản vẽ là hình chữ nhật giới hạn khổ giấy và thông tin trên bản vẽ. Khung ngoài được vẽ nét liền đậm, cách mép giấy sau khi xén 10mm với khổ A0 và A1, 5mm với khổ A2, A3, A4.

• Khung tên bản vẽ kỹ thuật đặt theo chiều dọc hoặc ngang ở dưới góc phải bản vẽ. Các chữ ghi trên khung tên có dấu hướng lên trên/sang trái để thuận tiện cho việc lưu trữ và tìm lại bản vẽ.

Bản vẽ thiết kế xây dựng gồm những gì?

Bản vẽ thiết kế xây dựng (hay hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công) gồm các bản vẽ thiết kế kiến trúc, bản vẽ thiết kế chi tiết, bản vẽ thiết kế kết cấu và các bản vẽ hệ thống điện, nước của công trình.

Bản vẽ được xây dựng và bản vẽ ghi

• Được chuẩn bị trong quá trình xây dựng hoặc khi hoàn thiện xây dựng, để phản ánh các tình huống xuất hiện thực tế. Những thay đổi so với bản vẽ tiêu chuẩn sẽ sử dụng mực đỏ.

Bản vẽ lắp ráp

• Gồm mặt phẳng trực giao, cao độ, khung 3 chiều, hiển thị cho thấy các thành phần được lắp ráp khớp với nhau như thế nào.

Bản vẽ kế hoạch khối

• Hiển thị địa điểm dự án xây dựng liên quan tới Bản đồ khảo sát, thể hiện các quy ước mô tả ranh giới, đường và chi tiết khác. Các quy mô được đề xuất là 1: 2500, 1: 1250, 1: 500.

Bản vẽ thành phần

• Cung cấp thông tin chi tiết như kích thước thành phần xây dựng, dung sai,... được vẽ ở quy mô 1:10, 1: 5, 1: 2, 1: 1,...

Bản vẽ khái niệm / Bản phác thảo

• Được vẽ tự do, phác thảo ý tưởng sơ bộ ban đầu cho thiết kế. Nhằm mục đích truyền đạt nguyên tắc thiết kế và thẩm mỹ.

Bản vẽ thiết kế

• Truyền đạt tóm tắt, điều tra các trang web tiềm năng để sử dụng phá triển và phê duyệt ý tưởng thành một thiết kế mạch lạc.

Bản vẽ phối cảnh

• Mô tả khối lượng 3 chiều và mối quan hệ không gian dựa trên tầm mắt của người xem. Được dựng lên nhờ CAD, BIM và các hình thức hình ảnh dựng bởi đồ hoạ máy tính CGI khác.

Bản vẽ kết cấu

• Thể hiện các thành phần của chi tiết móng, dầm, mái, bể nước ngầm,... trên mặt cắt và bảng kê. 

• Các mặt cắt nên bố trí gần hình chiếu chính, ghi rõ tỷ lệ mặt cắt đó nếu có chênh lệch so với tỷ lệ hình chiếu chính. Các tỷ lệ thường gặp trong bản vẽ kết cấu là 1:20, 1:50, 1:100.

Bản vẽ thi công

• Cung cấp thông tin sản xuất bên cạnh thông số kỹ thuật, hoá đơn số lượng, lịch trình công việc. Bao gồm thông tin về kích thước đồ hoạ tới nhà cung cấp để chế tạo và lắp ráp thành phần.

Bản vẽ kỹ thuật

• Nắm bắt rõ và chính xác đặc điểm hình học của thành phần dự án xây dựng để nhà sản xuất và kỹ sư có thể sản xuất các thành phần cần thiết.

Bản vẽ điện

• Bản vẽ kỹ thuật cung cấp thông tin và hình ảnh hệ thống điện hoặc mạch, được sử dụng bởi thợ điện hoặc công nhân khác.

Bản vẽ chi tiết

• Mô tả dạng hình học một phần công trình như toà nhà, cầu, đường, hầm, máy móc,... Bản vẽ quy mô lớn, có thể bao gồm ít chi tiết hơn bản vẽ chung. 

Bản vẽ tổng thể

• Bản vẽ quy mô lớn thể hiện toàn bộ phạm vi tổng thể dự án xây dựng, được soạn thảo sau khi đưa ra một loạt nghiên cứu, điều tra.

Vì sao cần phải có bản vẽ xây dựng?

Bản vẽ xây dựng giúp tiết kiệm chi phí

• Chi phí xây dựng chắc chắn là yếu tố tiên quyết ảnh hưởng đến việc xây dựng có thành hay không. Dựa vào chi phí, gia chủ có thể quyết định được phong cách thiết kế và mặt bằng công năng phù hợp với tình hình tài chính của gia đình.

• Có bản vẽ thiết kế, chủ nhà có thể ước lượng trước những chi phí liên quan đến vật liệu xây dựng, số lượng nhân công hay nội thất.

• Nếu không có bản vẽ nhà ngay từ đầu, chủ đầu tư sẽ bị động trong quá trình thi công, không lường trước được những khoản chi phí có thể phát sinh trong quá trình thi công xây dựng.

Bản vẽ xây dựng giúp ước lượng cụ thể khối lượng vật tư

• Nhìn vào những thông số trong bản thiết kế, chủ nhà có thể chủ động tính toán được những trang thiết bị, đồ nội thất cần thiết, từ đó ước lượng trước được khối lượng vật tư cần thiết khi thi công xây dựng.

• Khi tính toán trước được những khoản chi phí cần thiết, chủ đầu tư có thể chuẩn bị kỹ lưỡng cho kế hoạch xây nhà, giúp cho công trình được hoàn thành đúng thời hạn.

Bản vẽ xây dựng giúp tăng cường tính thẩm mỹ cho công trình

• Nhìn vào bản vẽ công trình, gia chủ có thể dễ dàng hình dung ra công trình trên thực tế sau khi hoàn thành xây dựng. Đồng thời giải quyết được các thắc mắc như: nhà xây xong có giống với tưởng tượng không; công trình xây xong có đẹp không; sống và làm việc trong này có thoải mái không?

• Các chi tiết chưa vừa ý cũng có thể dễ dàng sửa đổi qua bản vẽ xây dựng, tránh để đến lúc xây xong mới sửa thì vô cùng tốn kém.

Một số hạn chế khi thi công mà không có bản vẽ xây dựng

Xây dựng, thi công một công trình, ngôi nhà mà thiếu bản vẽ xây dựng có thể dẫn đến một vài hạn chế như sau:

• Không dự trù, ước lượng trước được chi phí từng hạng mục cũng như tổng thể, dễ vượt quá ngân sách dự trù rất nhiều vào chi phí phát sinh. Thậm chí nếu không đủ tiền, hoặc không có phương án xoay vốn, chủ đầu tư sẽ buộc phải ngừng thi công công trình.

• Thay vì sửa ngay trên bản vẽ thiết kế trước khi xây dựng, công trình, nhà cửa sau khi xây xong mà gia chủ không vừa ý, sẽ phải đập đi xây lại nhiều lần, vừa tốn thời gian, vừa tốn tiền của.

• Nhiều công ty thiết kế thi công sẽ không nhận thầu công trình nếu không có bản vẽ xây dựng. Bởi không có cơ sở để thỏa thuận, điều chỉnh thiết kế, dễ dàng phát sinh nhiều vấn đề khó giải quyết.

Quy tắc đọc bản vẽ xây dựng theo trình tự các bước đơn giản

Sau khi nhận hồ sơ thiết kế, nhiều gia chủ không biết nên đọc bản vẽ thế nào để tránh được sai sót trong quá trình thi công dù đã hiểu các ký hiệu. Theo đó, trình tự đơn giản nhất để đọc được một bản vẽ xây dựng chuẩn xác như sau:

• Bước 1: Đọc bản vẽ tổng mặt bằng trước để hiểu mối liên hệ giữa các hạng mục trong nhà với nhau cũng như với cảnh quan xung quanh. Ví dụ như, đọc bản vẽ mặt bằng biệt thự nhiều tầng lần lượt từ mặt bằng tầng 1 đến tầng 2,... rồi xem xét các phòng chức năng bên trong như phòng khách, phòng ngủ, phòng bếp, vệ sinh, khu vực hành lang,...  

• Bước 2: Đọc bản vẽ phối cảnh để hình dung được một khối lượng hoặc một không gian trong thực tế trông như thế nào.   

• Bước 3: Đọc bản vẽ mặt đứng để có thể hình dung sơ bộ hình dáng kiến trúc bên ngoài công trình.

• Bước 4: Đọc bản vẽ mặt cắt để hiểu rõ không gian mỗi tầng.

• Bước 5: Đọc bản vẽ kết cấu chính. Chú ý các thông số kỹ thuật như dầm, sàn, cột, móng,... tại phần này.

Tham khảo thêm: Cách đọc bản vẽ xây dựng thiết kế biệt thự & nhà phố đơn giản dễ hiểu

Trên đây là một số chia sẻ của Kiến trúc Vinavic trả lời cho câu hỏi bản vẽ xây dựng gồm những gì một cách hoàn chỉnh nhất. Mong rằng quý gia chủ sau khi nắm được các thông tin về các loại bản vẽ xây dựng có thể trao đổi thuận lợi hơn với các kiến trúc sư về những thay đổi cần được thực hiện trước khi thi công, giảm thiểu những sự cố làm chậm tiến độ và tăng chi phí không đáng có.